Uzun bir aradan sonra tekrar bir sözlük konusu ile sizlerle birlikteyiz. Bu yazımızda da usb yuvaları hakkında bilgilendirici bir içerik hazırladık.
USB yuvası üzerinden başka cihazları şarj etmek ne kadar güvenli? Bu durum bilgisayarımıza zarar verir mi? Hangi USB yuvası sürümleri (1.0, 2.0, 3.0) hangi cihazları şarj edebiliyor? Sözlük konumuzda bu soruların cevaplarını vereceğiz.
Ancak önce bazı temel bilgiler ile başlayıp sizi ısındırmak istiyorum.
Herhangi bir elektrik ile çalışan cihaz aldığımızda üzerinde Watt (W), Volt (V) ya da Amper (A) değerleri yazar. Peki, nedir bunlar?
Volt şehir şebekesidir, Türkiye’de bu değer ortalama olarak 220’dir. Ama doğru orantılı olarak daha çok güç ister. Bir başka deyişle daha çok enerji çeker. Gelelim Amper’e. Sözlük anlamı olarak bir kabloda saniyede geçen akım miktarıdır. Hemen kafamız karışmasın, örnek olarak telefonumuzun şarj aletinden çekebildiği maksimum akımdır. Watt ise çalışan cihazın verebildiği güç olarak adlandırılır ve güç birimidir. Mesela 60W’lık bir ampul 20W’lık olana göre daha çok ışık verir. Watt Amper x Volt gibi kolay bir formülle hesaplanır.
Pekâlâ, elektrik temellerini öğrendik ama bu ne işimize yarayacak. Bildiğimiz üzere en son 3.1 ile superspeed+ denilen USB portlarına kavuştuk. USB 3.1 ile maksimum 20V ve 5A ile 100W’a kadar kapasiteli bir güç çıkışı sağlayabiliyor. Günümüz hızlı şarj teknolojilerinin en fazla 15W kullandığı düşünülürse oldukça iyi bir rakam. Macbook ve Chromebook ise sırasıyla 29W ve 60W’lık adaptörler ile USB portları aracılığı ile şarj ediliyorlar.
Gelelim güvenlik konusuna. Mesela serinlemek amacıyla bilgisayarımıza USB yuvası üzerinden minik bir fan taktık. Acaba bu bilgisayarıma zarar verir mi? Açıkçası PC de kullanılabilen bu sevimli aparatlar vb ürünler, eğer uyumluluk belgesine sahip değilse, anakartı bile yakabilir. O yüzden kullanmamanızı tavsiye ederiz.
Ortalama 5V akım sağlayan USB 2 ve USB 3 portlarında olması gereken güç dalgalanması sırasıyla +0.25/-0.6 ve +0.25/-0.55 arasındadır. Bazı firmalar üretim esnasında kaliteli malzeme kullanmadıkları zaman bu güç dalgalanması 1V’a kadar çıkabiliyor. Bu durum hem bilgisayar hem de şarj edilen cihazlar için tehlikeli durumlar yaratabiliyor. USB yuvası üzerinden bağladığımız cihazların maliyeti düşük olduğu sürece aldığımız riskte aynı oranda artıyor.
USB yuvalarının güç çıkışlarını da ufak bir tablo ile açıklayalım. Tablodaki değerler cihazın maksimum kapasitesini göstermekte.
USB Yuvası | Akım | Amper | Güç Çıkışı | Örnek Cihaz |
USB 1.x | 5V | 100 mA | 0.5W | iPhone4
Google Nexus One iPhone 3GS |
USB 2.0 | 5V | 500 mA | 2.5W | Galaxy S6
Galaxy S6 Edge |
USB 3 | 5V | 900 mA | 4.5W | iPhone 5 |
USB 3.1 | 9V | 5A | 100W | Macbook
Chromebook Pixel |
Hemen aşağıda akılda daha iyi bir fikir yaratması amacıyla evimizde kullandığımız bazı elektrikli aletlerin W cinsinden güç tüketimlerinin olduğu bir tablo var.
Ütü | 1100W |
Elektrikli Süpürge | 500W |
Blender | 300W |
Elektrikli Battaniye | 200W |
Taşınabilir Fan | 100W |
Uydu Anteni | 30W |
Dizüstü Bilgisayar | 40 – 120W |
LCD Monitor | 80 – 150W |
Saç Maşası | 90W |
Cep Telefonu | 2 – 4W |
MP3 çalar | 0.25 – 0.4W |
Sonuç olarak, kullandığımız USB yuvasının kapasitesini bilmek oldukça önem taşıyor. Hangi yuvadan nasıl bir elektronik cihazın şarj edilebileceğini bilmek hem bilgisayarımız hem de sarj edilen cihazın pil ve donanım sağlığı açısından önemli. Aynı zamanda bilgisayarımız için aldığımız ve göze hoş gelen çeşitli aparatlar da bazı riskleri bünyelerinde barındırmaktalar. Bunlardan en önemlisi ise iç tasarımında kullanılan malzemeye gösterilen özen. Bu ürünler cihazlarda kalıcı hasar bırakabilen sonuçlara yol açabiliyorlar.