İyi ses performansı için iyi bir ses kartı gerek. Peki iyi bir ses kartını nasıl seçebilir siniz?
Ses kartı eskiden lükstü. Zaman geçtikçe ihtiyaç haline gelmeye başladı. Çünkü anakartların üzerindeki ses çipleri gerçekten de yetersiz kalıyordu. Fakat günümüzde ses performansı gene anakart üzerine dönmeye başladı. Bu dönüş özel tasarımlarla, anakartın içerisinde ses çipini koruyan ses kalkanlarıyla ve gerçekten iyi performans veren çiplerle oldu.
USB girişinden bağlanabilen ses kartları yada ses çipine sahip USB girişli kulaklıklarla sunulan ikisi bir arada çözümler ses kartlarını iyice zor bir rekabetin içerisine soktu. Geniş ekran kartları PCI yuvalarını kapladıkça kasa içerisinde ses kartlarına daha az yer kaldı. Bugün PCI yuvası bloke olduğundan ses kartınızı takacak yer bulamama riskiniz bile var. Bu rekabetin sonunda ses kartlarının fiyatları oldukça makul rakamlara indi.
Fragtist Test Merkezi’ne gelen 3 Asus ses kartını tezgaha yatırıp bunun üzerinde yola çıktık. Bakalım bu yol bizi nereye götürecek. Yola çıkmadan önce 5.1 ses sistemi ve 3,5’luk girişe sahip kaliteli bir kulaklıkla silahlanmayı da ihmal etmedik. Tabii ki sıkıştırılmış ses formatlarını da (mp3 gibi) tercih etmedik.
SES KARTI SATIN ALMADAN ÖNCE NEYE DİKKAT ETMELİ?
Bu soruya cevap vermeden önce şunu söyleyeyim. Ses konusunda ahkam kesmek için iyi bir kulağa ve bu konuda eğitim almış olmaya ihtiyaç var. Son yıllarda pek fırsat bulamadığımdan oldukça körelmiş olmama karşın 12 yaşından bu yana akordeon çalan birisi olarak iyi bir müzik kulağına sahip olduğumu düşünürüm. Gene ortaokuldan bu yana iyi bir Rock ve Heavy Metal dinleyicisiyim. Yani bu makaleyi amatör bir müzisyen, yıllardır bu işi yapan bir donanım editörü ve iyi bir müzik dinleyicisi olarak yazıyorum.
Hepimizin Altın Kulak diye tabir edilen yani hem genç hem de eğitimli bir kulağa sahip olmadığını düşünürsek bir ses kartı almaya karar vermeden önce buna ne kadar ihtiyacınız olduğunu düşünmelisiniz. Aslında bunu bilmenin en güzel (ve en kaba) yolu ses kartı olan bir bilgisayarda oyun oynayıp sonra aynı oyunu başka bir bilgisayarda oynamaktır diyebilirim. En ideali ise özel olarak seçilmiş bir müzik parçasının arka arkaya ayarları benzer şekilde yapılmış iki farklı sistemde dinlenmesidir. Daha ötesi profesyonel laboratuar ortamına girer. 3D efeklerin olduğu, iyi donanıma sahip sistemlerde farkı gerçekten de görebilirsiniz. Hep söylediğim temiz tiz ve derin baslara dikkat etmenizi öneririm.
Kartların üzerinde bulunan 192k/24 bit gerçek PC Hi-Fi ses olayına gelince: Bu aslında kartın ne kadar uç yetenekte olduğunu gösteren bir veri. Ama normalde kulağımızın algılayamayacağı bir aralığı işaret ediyor. Yani infrared veya ultraviyole ışınları bile görebileceğiniz gözlere sahip olmakla aynı ayar diyebilirim. Kulağımız 20 Hz ile 20 Khz arasındaki sesleri duyabilir. Bunun daha altını duyamaz veya daha üstünde fiziksel acı hissederiz. Genelde oyunlarda veya müzik dinlerken duyacağımız sesler 16/44.1 veya 16/48 aralığındadır. Üstelik 192/24 dosyalar diğerlerine göre 6 kat daha fazla yer kaplar.
O zaman bu kadar yüksek bir aralığa ihtiyacınız var mı? Tabii ki yok. Hatta bu kalitede ses dosyaları bile çok az. Bu DVD ROM alıp sadece CD ROM oynatmak yada Ferrariye sahip olup asla 300 km/s ‘te gidecek yolun olmaması gibi bir durum. Belki müzisyenler için gerekli ama bizim için şart değil.
Kartlarda bakmanız gereken en önemli özellik SNR değeridir. SNR Signal to Noise Ratio demek. Yani arka plandaki gürültünün yok edilmesi. Burada 100 ve üzeri kabul edilebilir bir değer. 110 SNR ve üstü ise yüksek kalitede olduğunu gösteriyor. Daha iyi anlatabilmek için CD’lerin 100 SNR kasetlerin ise 60 SNR değerinde olduğunu söyleyebilirim. Bazı kartlarda 107 dB bazılarında ise 116 dB görebilirsiniz. Aslında her ikisi de kabul görür ama rakam ne kadar yüksekse performans o kadar iyi demektir
Bir başka önemli özellik ise A/D özelliği. Yani analog sinyalin dijitale çevrilmesi. Burada da 100 ve üstü iyi bir performanstır.
Son olarak PCI veya PCI-E yuvası uyumluluğuna bakın. Anakartınızda bu yuvalardan birisi yoksa veya ekran kartınız tarafında bloke edilmişse zaten kartı koyacak yeriniz yok demektir. Benim başıma geldi, sizin gelmesin.
Ayrı bir ses kartına sahip olmanın CPU’dan aldığı yük ve anakartın güç tüketimini ve elektrik yükünü azaltarak tüm işin ayrı bir kartta yapılması gibi bir avantajı da var. Yani hem sistemi rahatlatıyor hem de anakartınızın kullanım ömrünü arttırıyor.