80’lerin sonu, 90’ların başında çocuk olmuş nesle mensup pek çok birey gibi bende de Nokia’nın yeri ayrıdır. O nedenle bu hafta, gelecek hafta gideceğim Nokia Lumia 735 / 830 lansmanı arifesinde geçmişiyle, bugünüyle ve geleceğiyle Nokia ve mobil telefonları anlattığım böyle bir yazı kaleme alayım dedim.
Hem Nokia’ya bir saygı duruşu, hem de firma hakkında bilinmeyen her şeyin söylendiği bir yazı olacak bu arkadaşlar. Arada Nokia’nın çılgın ve zamanında hayallerimi süsleyen modellerinden de bahsedeceğim. Pek çok bilgi verip, özellikle cep telefonlarının bugünü hakkında konuşurken kişisel pek çok fikrimden bahsedeceğim. Ben şimdiden bu yazıdan zevk almaya başladım, eh, darısı sizin başınıza. (:
Şimdi… Nokia nereden gelmiş, nereye gidiyor? Peki ya mobil telefonlar? Onlar nasıldı, şu anda ne alemdeler? Hadi hep birlikte bu iki konuya göz atalım. Öncelik Nokia’ya ama, az ekmeğini yemedik sonuçta. (:
Nokia’nın ilk logosu…
NOKIA DAHA O ZAMANLAR DAHA “NOT CONNECTING PEOPLE”
Nokia’nın, pek çoğunuzun bilmediğini tahmin ettiğim çok uzun ve çetrefilli bir geçmişi var. Burası biraz karışık, dikkatli dinlemenizi istiyorum.
1865’e kadar uzanan bu şirket, bildiğimiz Nokia olana kadar pek çok evreden geçiyor. Firma, tabi ismi de o zamanlar Nokia değil, bir kâğıt hamuru fabrikası olarak kuruluyor. Kurucu ise, Frederik Idestam isminde bir maden mühendisi. Birkaç yıl sonra bu abi, baktı işler iyi gidiyor, Finlandiya’daki Nokianvirta nehrinin yanına ikinci fabrikayı açıyor. Böylece Nokia isminin nereden geldiğini de anlamış oluyoruz: Abimiz, 1871’de firmasının adını koyuyor: Nokia Ab.
Şimdi filmi biraz ileri sarıyoruz… 1967’de firma, cebimizdeki Nokia’ları üretmeye bir adım daha yaklaşıyor ve Nokia Corporation oluyor. Nokia Corporation, Idestam’ın tüm firmalarının birleşmesiyle ortaya çıkıyor: kauçuk işinde olan Finnish Rubber Works, telefon ve güç kabloları üreten Finnish Cable Works Ltd ve 1865’te kurulup sonradan Nokia Ab ismini alan firma. Nokia Corporation, böylece 5 farklı kola sahip oluyor: Kauçuk üretimi, kablo üretimi, elektronik, güç üretimi ve kâğıt hamuru üretimi.
NOKIA DAHA DA ŞEKİLLENİRKEN…
Nokia’nın cep telefonu ve network işine girişinin asıl temelleriyse, az önce adı geçen Finnish Cable Works Ltd.’nin 1960 yılında radyo alıcısı üretimi işine odaklanmasıyla atılıyor. 1980’de biz darbeyle uğraşırken, Avrupa telekominükasyon endüstrisi serbestleşiyor; bu da işleri iyice kızıştırıyor.
1982’de firma, Avrupa’nın ilk tam dijital yerel telefon santralini kuruyor. Aynı yıl Nokia, Nordic Mobile Telephone’un analog standardına göre bu sefer dünyanın ilk araç telefonunu tanıtıyor. Daha sonra GSM ortaya çıkıyor ve dünyada gerçekleştirilen ilk GSM araması, 1991’de altyapısını tamamen Nokia’nın kurduğu Finli operatör Radiolinja kullanan bir Nokia telefonla gerçekleştiriliyor.
Telekominükasyon işini şirketin temeli hâline getirme fikri de 1990’da verilmiş bir karar. 1989 ile 1996 arasında, Nokia’nın diğer işleri son buluyor; Nokia kâğıt, kişisel bilgisayar, kauçuk, ayakkabı, kimyasal, güç santrali, kablo, alüminyum tv vs. tüm işlerini bırakıyor ve tamamen komünikasyona yöneliyor. 1998 ile 2008 arasında da, mobil telefonlar için dünya liderliğini elinde tutuyor.
HARİTALAR, HARİTALAR
2006’da firma, harita işinde ilerlemek için Gate5’i, 2008’deyse NAVTEQ’i bünyesine katıyor. Bugün HERE Maps’in dünyanın en iyi harita servisleri arasında başı çekmesinin bir nedeni de bu: Nokia, haritalara hâlâ çok önem veriyor (Güncelleme: HERE Maps satıldı. Nokia, yoluna Networks ve Technologies departmanlarıyla devam edecek).
2007’de Nokia, telekom altyapı işlerini Siemens ile birleştirerek Nokia Siemens Networks’ü (NSN) kuruyor. NSN, yenilikçi mobil genişbant teknoloji ve servisleri verme konusunda dünya liderleri arasında yer alıyor.
Takvimler 2011’i gösterdiğindeyse, türlü tedavilere cevap vermeyen Symbian’ı bitirmek için Finli dev, Intel işbirliğiyle MeeGo isminde mü-kem-mel bir işletim sistemi çıkarıyor (daha doğrusu Nokia Maemo ve Intel Moblin birleşiyor, MeeGo oluyor); ancak Microsoft’la gidilen işbirliği sonucunda, Stephen Elop’un da yardımıyla(!) MeeGo’nun fişi çekiliyor. Nokia, ilk etapta üst düzey telefonlarında Windows Phone kullanmaya başlıyor. Daha sonra düşük model Lumia’lar da Windows Phone ile tanışıyor ve aynı fiyat Android telefonlara oranla muhteşem performans ve kullanıcı deneyimi sunan modeller çıkıyor ortaya.
MeeGo işletim sistemli ilk ve son telefon: Nokia N9.