Sabitler ve Değişkenler
Kuantum fiziğine giriş yapmadan önce önşart dersi olan Matematiğe hoş geldiniz. Burada oyun boyunca türlü deneylerle gözümüze sokulan ve aklımıza işlenen Sabitler ve Değişkenlerden (Constants and Variables) bahsedeceğiz.
Lutece’lerin vardığı sonuç aslında matematikte oldukça kullanılan bir düşünce biçimi. Biraz ilgiliyseniz biliyorsunuz ki her türlü fonksiyon temelinde sabitler ve değişkenlerle ifade edilir. Olayı en basite indirgeyip doğrusal fonksiyonlar üzerinden gidersek, f(x)=ax+b şeklinde ifade edilen fonksiyonları ele alabiliriz. Burada a ve b birer sabit sayı iken, x bir değişkeni temsil eder. Kısaca her x’in değişikliğinin her sonucu çevresindeki sabit sayıların bilinmesiyle hesaplanabilir.
Oyuna geri döndüğümüzde karşımızda yaşadığımız olayların bir çoğunun sabit ya da değişken olduğunu görebiliyoruz. Bunlar genellikle Lutece’lerin ufak çaplı deneyleri olarak karşımıza geliyor ve bu mantığı biraz pekiştirmemizi sağlıyorlar. Yazı tura sahnesinde örneğin atacağımız bozuk para, tahminimiz ne olursa olsun tura geliyor. Bu durumda o aksiyonun bir sabit, yani herhangi bir evrende farketmeyen birşey olduğunu anlayabiliyoruz. Benzer bir şekilde broş seçtiğimiz sahnede ise bu seçimin bir değişken olduğunu, ancak bunun da mutlak sonucu etkilemediğini görebiliyoruz (bu 2 örnek de aslında formülde a=0 olması durumunu temsil ediyor, bir tanesinde b’nin ve diğerinde f(x)’in değişmediğini kanıtlamış oluyoruz)
Paralel evrenlere birazdan giriş yapacağız ama söylenmesi gereken şey şu; paralel evren diyerek tanımladığımız şey; aslında aynı hesapta x’in farklı olduğu, yani değişkenlerin başka değerlere sahip olduğu temelinde aynı olaylar. Ama değişken olayların farklı olması sebebiyle bambaşka sonuçlar elde edebiliyorlar.
Paralel evrenlerden mi bahsediyoruz?
Oyunun sonunda sonsuz evrenlerin ve Elizabeth’in hayran kaldığı sonsuz olasılıkların varlığını görüyoruz. Peki bu durumda tek bir ana evrenin varlığından söz edebilir miyiz hala?
Bu sorunun cevabı hayır gibi gözükse de paralel evrenlerin özelliği ve birbirleriyle bağlantıları kesinlikle tartışmaya açık.
Ortaya atılan teoriler içinde en mantıklı gözükenlerden birisi şu: Herhangi bir evrende seçim yapılabilecek bir noktaya gelindiğinde, seçimin olası her sonucu için ayrı bir alternatif evren oluşuyor. Oyuna göre açıklamamız gerekirse, Booker vaftiz anına geldiğinde, vaftizi kabul ettiği ve reddettiği iki ayrı evren ortaya çıkıyor.
Ancak bir de bunun karşı teorisi var tabii: Buna göre de Anna’yı borçları için satan Booker’ın evreni ile Booker’ın Comstock olduğu evren aynı noktadan dallanmış oluyor. Fakat bu mantık Lutece’lerden dolayı bir çelişki doğuruyor. Booker’ın evreninde erkek olan Lutece, Comstockın evreninde kadın. Bu iki evren aynı noktadan sadece Booker’ın seçimiyle dallandıysa o tarihten daha önce doğmuş olan Lutece’in cinsiyeti bu iki evrende nasıl farklı olabilir?